इलामको माङ्सेबुङ गाउँपालिका वडा नं ६ र पाँचथरको मिक्लाजोङ गाउँपालिका वडा नं ५ को सीमानामा पर्छ ‘तीनथुम्की डाँडा’ ।
तीनथुम्की डाँडा समुद्री सतहदेखि करिब तीन हजार मिटर उचाइमा अवस्थित छ । यो डाँडाको टुप्पोबाट हेर्दा तीन वटा थुम्कीहरु देख्न सकिन्छ । त्यही तीन वटा थुम्कीहरु देखिने भएकोले यस डाँडालाई तीनथुम्की डाँडा नामाकरण गरिएको जानकारहरु बताउँछन् । हरियाली वनपाखा, स्वच्छ, सितल र शान्त वातावरण यहाँको मुख्य आर्कषण हो ।

तीनथुम्की डाँडा गोब्रे सल्ला, खोटे सल्ला, उतिस, कट्टुस, केसरी, काफल, खराने, झिङ्गुने, विलौने, घुर्पिस, गुराँस जस्ता धेरै भन्दा धेरै प्रजातिको विभिन्न रूख बिरुवाहरुले सजिएको छ ।

फाल्गुन÷चैत महिनामा यो डाँडाको पश्चिमी पाटोमा झपक्कै लालीगुराँस फुलेको रोचक दृश्य देख्न सकिन्छ । त्यहाँका पाखा भित्ताहरुमा होँचा बोटहरुमा झपक्कै लालीगुराँस फुल्दा तीन थुम्की डाँडा कुनै शृङ्गारिएकी बेहुली भन्दा कम देखिँदैन । समुद्री सतहबाट निक्कै माथि लेक र रुखो माटो भएका कारण कुनै पनि प्रजातिका बोटबिरुवा हलक्क बढ्न सकेका हुँदैनन् । अरु बोटबिरुवाहरुको तुलनामा लालीगुराँस अझ होँचो बोटमा फुल्दछ र झन धेरै आर्कषक देखिन्छ । विश्व जलवायु परिवर्तनका कारण वातावरणमा प्रभाव पर्दै गएको छ । जुन विश्वका लागि नै गम्भीर चिन्ता र चुनौतिको विषय पनि हो । यहि असर वनस्पतीमा पनि देखापर्न थालेको हुन सक्छ ।

जैविक, प्राकृतिक स्रोत र सम्पदाले भरिपूर्ण छ ‘तीनथुम्की डाँडा’ । घुम्दै जाँदा बसौं बसौं लाग्ने मनोरम हरिया चौरहरु अनि मनै फूरुङ्ग बनाउने वंैशालु चियाका बोटहरु भेटिन्छन् ।

तीनथुम्की डाँडाको उचाईबाट चारैतर्फ दृश्यावलोकन गर्दा खुब आनन्द आउँछ । चाँदी झंै टल्किने हिमशृङ्खलाहरु, तराईका सुन्दर हरिया फाँटहरु अवलोकन गर्दाको मस्ती बेग्लै हुन्छ । सुदुरपूर्वतिरका रमाइला डाँडापाखा अनि बिहानीको सूर्योदय हेरिरहुँ लाग्छ ।
बिगतमा साथीहरुसँग तीनथुम्की डाँडादेखि सूर्योदयको मनमोहक दृश्यावलोकन गरेको छु । अझै मेरो आँखामा ती दृश्य ताजै छन् । त्यो कलिलो सूर्य अनि पूर्वको रक्तिम क्षितिजको रोमाञ्चक दृश्यहरु । सूर्य उदाएको त एकपटक हेर्नैपर्छ । किनकि सूर्य बिना मानव जीवनको कल्पना गर्न सकिँदैन । न त विश्व चराचर जगत सकल प्राणीहरुको नै कल्पना गर्न सकिन्छ । आज हामी छांै, सूर्य हुनु कै कारणले छौं । त्यसैले हाम्रो जीवनको मुख्य स्रोत सूर्यलाई उदाउँदै गरेको हेर्नु राम्रो कुरा हो । फेरि सूर्य उदाएको हेर्नुको धेरै फाइदाहरु पनि छन् । ज्योतिष शास्त्रका अनुसार बिहान उठेर सूर्यलाई प्रणाम गर्दा कतिपय नराम्रा ग्रहहरु हट्छ । वैज्ञानिकहरुका अनुसार घामको बिहानी किरणबाट ‘भिटामिन डी’ लगायत शरीरलाई फाइदा पु¥याउने तत्वहरु प्राप्त हुन्छन् । बिहानीको रातो सूर्यको किरण अनि साँझ सूर्य अस्ताउँदै गरेको रातो सूर्यको किरण मानव स्वास्थ्यको लागि फाइदाजनक हुन्छ भन्ने तथ्य वैज्ञानिक अनुसन्धानबाट पत्ता लागेका छन् ।

यस डाँडाबाट सूर्यास्तको दृश्यावलोकन गर्दा पनि उस्तै आनन्द मिल्छ । त्यो अवसर मैले पनि प्राप्त गरेको छु । सूर्य अस्ताउने बेलामा बिहान उदाउँदाको झंै कलिलो हुन्छ । अस्ताउँदो सूर्यका रङ्गीन किरणहरु बादलसँग मिसिएर बनेका अमूर्त आकृतिहरु सुनौलो, पहँेलो, बैगुने, खैरो, कलेजी रङहरुमा देखिँदाको मादकता कहिले बिर्सन सकिँदैन । ओहो ! त्यो गोधुली साँझ । अँध्यारोले उज्यालोलाई क्रमशः निल्दै गएको बखत बनेको तस्वीर हृदयको कुनै पानामा कैद गरौं झैं लाग्दछ । मानौ अर्को सुन्दर सम्भावना भएर जन्मने आशामा एउटा उदाउँदो सपनाले विश्राम लिए जस्तै ।

सुर्यास्त साँझ । सप्तरङ्गी किरण मुलायम बादलका टुक्राहरुमा रङ भर्दै, हावाको लयमा नाचिरहेको दृश्य हेर्दा कविता र गीतका बान्कीहरुमा डुबुल्की खेल्न मन लाग्दछ । कुनै आकृति बिना नै बनेका सुन्दर आकृतिहरु । जस्तो सम्झ्यो उस्तै आकृति देखिन्छ ।
आमाको ।